İzmit Nüfusunun 12’si Rum ve Ermeni’ydi

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği “Uluslararası Orhan Gazi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu-V” devam ediyor. Pertev Mehmet Paşa Salonunda gerçekleşen günün ilk oturumunda Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi, “Balkan Savaşı Günlerinde İzmit ve Çevresi” başlıklı bildirisini sundu. Haluk Selvi, bildirisinde Balkan Savaşları döneminde Karamürsel, Kandıra ve Gebze’de yaşanan olayları dinleyicilerle paylaştı. Çalışmasında Tanin Gazetesi ve Türk Yurdu Dergisinde dönemle ilgili yazıları inceleyen Selvi, basın gözüyle döneme nasıl bakıldığını aktardı.

AKMEŞE MANASTIRI ÖNEMLİ BİR DİNİ MERKEZDİ

İzmit ve çevresinden yaşayan Gayrimüslimlerin sayısın hakkında bilgi veren Prof. Dr. Haluk Selvi, “Balkan Savaşında en çok etkilenen şehirlerden biri İzmit ve çevresidir. Bu dönemde nüfusun 12’si Rum ve Ermeni’ydi. Akmeşe Manastırı önemli bir dini merkezdi. Ayrıca bölgede İki adet Protestan Mektep vardı. Savaşa kadar sorunsuz yaşayan halk Balkan Savaşıyla birlikte sorun yaşamaya başladı. İttihatçılar sorun çıkaran Ermenileri dönemin şartlarından dolayı görmezden geldi. Hatta Dâhiliye Nazırı tutuklu bazı Ermeni siyasi mahkumları serbest bıraktı. Mahmet Şefket Paşaya suikast düzenleyen bazı Ermeniler İzmit’e bağlı olan Sapanca Ormanlarında saklandı” dedi

İZMİT’TE KOLERA VE ÇİÇEK HASTALIĞI SALGINI GÖRÜLDÜ

Osmanlı Devletinin Balkan Savaşıyla kaybettiği topraklarda yaşayan Müslüman halk Anadolu’ya doğru göç etti diyen Prof. Dr. Haluk Selvi, “Bu göçten en çok etkilenen şehirlerden biri İzmit’tir.  Göç ile birlikte İzmit’te Kolera ve Çiçek Hastalığı salgını görülmüştür. Yaşanan olaylar üzerine Hilali Amber Cemiyeti 1911 yılında İzmit’te kuruldu. Cemiyet kurulduğu andan itibaren yardım faaliyetlerine başladı. 1911 yılından toplanan yardımlar diğer yılların üç katı oldu” şeklinde sözlerine devam etti.  

ÇENESUYU AVRUPA’DA OLSAYDI DÜNYANIN BİR NUMARALARI SUYU OLURDU

Balkan Savaşı yıllarında İzmit’te içme suyu sorunu olduğunu aktaran Haluk Selvi, bu sorunun Çenedağı’nda fıçılarla su taşınmasıyla halkın su ihtiyacının giderilmeye çalışıldığı söyledi. Selvi, “Su sorunun aşılması için boru hattı ihalesi yapıldı. Abdulbaki Fevzi’nin yazdığı ve Türk Yurdu Dergisinde yayınlan makalesinde Çenesuyu berraklığı ve tadıyla Avrupa’da olsaydı dünyanın bir numaraları suyu olurdu” dedi.

BEŞ BİLDİRİ SUNULDU

Oturumda ayrıca Yrd. Doç. Dr. Refik Arıkan, Prof. Dr. Nurfeddin Kahraman ve Mehmet Can Çetin, İzmit’i Ankara’ya Bağlayan Tarihi Yol Ağının İzmit-Geyve Arasının Tetkiki, Yrd. Doç. Dr. Yasemin Nemlioğlu Koca, Olbia, Astakos, Nikomedeia, İznikmid, İzmit: Tarihi Haritalarda Kocaeli, Yrd. Doç. Dr. Oğuz Polatel Orhan Gazi Gemici Vakfından Osman Gazi Köprüsüne İzmit Körfez Geçişi, Yrd. Doç. Dr. Halim Demiryürek Bilecik Şeyh Edebali Üniv. İzmit Sancağında Hayvanat-ı Ehliyyenin Durumu (1912) başlıklı bildirilerini sundu.